Doortoetsen graag. Nee, nu even niet!

Gebruikelijk advies; Jelle, hb, onderpresteerder, didactisch niveau onbekend. Getest, IQ 140, resultaten op school beroerd. Of ik wil doortoetsen zodat hij weer uitgedaagd kan worden.

Jelle komt, na overleg met zijn ouders bij mij. Ik vraag of hij er zin in heeft. Ja hoor, geen probleem. We gaan aan de slag. Al snel zie ik wat er mis gaat. Jelle werkt snel, vluchtig, neemt nauwelijks de tijd de vragen te lezen en roept bij een opdracht die er anders uitziet dan hij gewend is dat hij die toch niet kan. Jelle heeft geen idee meer hoe hij de verschillende opdrachten uit kan voeren. Voelt zich totaal incompetent daar waar het gaat om schools leren. Rekenen, taal, begrijpend lezen, spelling, het zal allemaal wel. Laat hem maar buiten spelen, zelf dingen bedenken, muziek maken, gewoon lekker thuis bezig zijn, dan voelt hij zich veel beter.

Ik overleg met Jelle. Ik vertel hem dat ik meen paniek te zien, zijn gevoel van onmacht om te kunnen slagen. Jelle geeft aan dat hij als hij iets niet snapt niet weet wat hij moet doen. Hij begrijpt überhaupt niet waarom hij de dingen die hij leert op school moet leren. Hij maakt opdrachten omdat het moet, maar zijn interesse is ver te zoeken. Hij weet wel dat als hij goed in zijn vel zit hij tot veel meer in staat is dan wanneer hij een slechte dag heeft. Dat zien we ook terug in zijn schoolwerk. Er was één dag waarop het werk er prima uitzag. Een karige opbrengst voor 5 maanden van het schooljaar.

Als ik vraag of er onderwerpen zijn die zijn interesse hebben waar hij aan zou willen werken op school kan hij niets verzinnen. School is gewoon niet leuk.

Ik stop met mijn poging Jelle door te toetsen. Jelles onmacht en frustratie zouden alleen maar toenemen. De veelheid aan vragen die hij voorgeschoteld zou krijgen, waar ik hem best door zou kunnen loodsen, is gewoon te groot. Jelle is een bijna drop-out. Ik zou het eigenlijk een verborgen drop-out moeten noemen. Hij gaat nog net naar school, maar er is weinig voor nodig om hem thuis te krijgen. Doortoetsen heeft geen zin. Ook al zou ik zijn didactisch niveau wel in beeld krijgen, dan nog gaat hij niet gemotiveerd aan zijn schoolwerk.

Wat Jelle nodig heeft is een warm bad. Een omgeving waarin hij weer zichzelf kan en mag zijn, er een beroep wordt gedaan op zijn behoefte aan autonomie, een omgeving waarin hij weer vertrouwen krijgt in leren, in zijn manier van leren. Die manier van leren waar in de schoolboeken geen beroep op wordt gedaan. Associatief, creatief, leren door te leven, leren vanuit de intrinsieke motivatie iets over een onderwerp te willen weten los van wat er al in het boek staat. Leren ook dat hij zelf kan aangeven hoe leren voor hem werkt en wat hij daarbij van de leerkracht nodig heeft. Niet de leerkracht maar Jelle mag weer actief worden in zijn eigen leerproces. Hem is niet gevraagd wat er gebeurde wanneer hij slecht werk leverde. Wat dacht hij, wat voelde hij, waar werd hij onzeker, hoe verliep zijn denkproces? Informatie die had kunnen vertellen wat hij nodig had gehad voor hij bij mij kwam, voor hij bijna helemaal afhaakte.

Ik hoef zijn didactisch niveau nu niet te weten. Ik wil weten wat dat éne ding is waar hij nog wel enthousiast voor is. Daar mag hij induiken, gaan leren. Dan gaan we samen kijken welke kennis er boven komt drijven en welke nieuwe kennis hij wil vergaren. Dan wordt zijn didactisch niveau in dit proces vanzelf duidelijk. Als hij weer weet waarvoor hij het doet, dan wordt het doel, de zin van leren, ook van die ogenschijnlijke saaie dingen, weer helder en komt het met de motivatie wel goed.

Jelle, creatieve, gevoelige, prachtige jongen. Hij kijkt met een verbaasd gevoel de wereld in. Komt uit een warm gezin en heeft een enorm gevoel voor humor. Deze laatste twee factoren hebben hem beschermd tegen de totale uitval uit het onderwijssysteem. Nu is het zaak ervoor te zorgen dat we hem weer warm krijgen voor leren. Of dit binnen het vrij traditionele onderwijs zal zijn of binnen de vernieuwende vrijere vormen die er ook zijn, we gaan het zien. Vanaf nu wordt Jelle overal bij betrokken. Zijn mening telt, hij mag, nee hij MOET gezien worden! Eerst dat warme bad. Jelle verdient het!