Bij peuters zijn de verschillen in ontwikkeling vaak groot, de één praat al volzinnen, de ander nog losse woordjes, de één kent al wat kleuren, de ander is er nog niet mee bezig. Zo valt er nog veel meer te benoemen. Als ouder vraag je je misschien wel eens het volgende af:
- Wanneer is mijn peuter zover vooruit dat ik alert moeten zijn?
- Wat zijn de signalen?
- Hoe kun je daar als opvoeder op inspelen?
Wil je weten of jouw peuter mogelijk een voorsprong heeft? Kijk dan eens naar onderstaand lijstje. Bedenk wel dat een lijstje nooit opgaat voor alle kinderen. Het is een richtlijn waarbij jouw peuter ook een voorsprong kan hebben wanneer je niet alle punten herkent.
Kenmerken die regelmatig te vinden zijn bij hoogbegaafde peuters (van 1 tot 3 jaar):
•Je hebt het gevoel dat de leeftijdsindicatie op puzzels, spelletjes en ander speelgoed helemaal niet klopt. Je hoeft je er ook niet aan te houden; als een peuter toe is aan een bepaald soort speelgoed, dan bied je dit aan zonder al te veel rekening te houden met deze aanwijzing.
•Een vroege taalontwikkeling (reeds vanaf 1 jaar vele woordjes, met meerdere lettergrepen, volzinnen vanaf 2 jaar met juiste vervoegingen) is nagenoeg steeds een teken van hoogbegaafdheid, al kan het praten ook heel laat op gang komen (rond 3 jaar bv.). Net als bij de motorische ontwikkeling zijn dit ook weer de perfectionistische peuters die eerst de passieve taal heel goed opnemen – het is alsof ze alles wat je hen vertelt begrijpen – en daarna pas, wanneer ze voldoende zeker zijn van een geslaagd resultaat, actief gaan praten. Wanneer je peuter taalgrapjes leuk vindt en ze zelf uitvindt, moet je ook alert zijn.
•Deze peuters kennen hun primaire kleuren reeds voor ze naar de peuterspeelzaal gaan met 2,5 jaar. Velen ook nog eens met de tussenkleuren paars, roze enz. en adjectieven zoals lichtblauw, donkerrood.
•Dit zijn peuters die symbolen gaan herkennen: beginnende geletterdheid en rekenvaardigheid, nl. herkennen van letters en cijfers, maar ook het herkennen van verkeersborden, logo’s van auto’s, andere merken, de namen van de andere kinderen in de groep.
•Ook hier vind je weer heel wat ondernemende kinderen, die uitermate nieuwsgierig zijn en waarvoor de knopjes van de afstandsbediening, DVD-speler en telefoon niet veilig zijn.
•Veel hoogbegaafde peuters hebben een sterke eigen wil die ze absoluut willen doordrijven. Ze gaan autoriteit en gezag uitdagen.
•Regelmatig horen ouders opmerkingen over hun kind als ‘dat is al een hele flinke, hé’. Het kind blijkt heel zelfstandig te zijn voor zijn leeftijd en geeft ook zelf aan dat het alles zelf wilt doen: ‘zelf doen, mama!’.
•Ze hebben een zeer goede ruimtelijke oriëntatie. ‘Papa, dit is de weg naar huis en ik wil nog niet naar huis!’. ‘Hier woont die en daar zijn we al geweest en nu moet je naar daar en dan…’
•De waarom-vragen komen eraan! En telkens wanneer je denkt voldoende antwoord te hebben gegeven, zie je je peuter nadenken en volgt er weer een nieuwe vraag
•Veel peuters kennen al begrippen zoals hoog/laag, voor/achter, midden, tussen, naast, op/onder. Ook kunnen ze vaak al logisch nadenken met oorzaak en gevolg: ‘als ik dat doe, dan zal er dat gebeuren’ is iets dat normaal pas ontwikkelt rond de leeftijd van 4 jaar.
•Een vroege ontwikkeling op het gebied van puzzelen (insteekpuzzels rond 1 jaar, puzzels tot ±20 stukjes rond 2 jaar, puzzels van ±50 stukken en meer in de kleuterklassen) en op gebied van tekenen (koppoters vanaf 2 jaar, met heel veel detaillering – vingers, tenen, wenkbrauwen,…) kunnen ook wijzen op een voorsprong.
Ik merk vaak dat ouders van peuters denken dat hun kind misschien wel wat vlot is, maar er geen enkele reden is te denken aan een voorsprong. Wanneer we niet op tijd inspelen op de specifieke behoeften van deze slimme peuters, kan het kind problematisch gedrag gaan vertonen door gebrek aan uitdaging en / of onvoldoende aandacht voor de emotionele beleving van het kind.
Mocht je twijfelen en gericht advies willen, neem dan contact met me op. Een adviesgesprek kan je blik verruimen en je helpen je kind die aandacht te geven die het nodig heeft! Afstand is geen probleem, het gesprek kan ook via Teams gevoerd worden. Een adviesgesprek kost €95,-. Mocht je na afloop een verslag willen ontvangen dan vraag ik daar €40,- voor.
Zoek je voor jouw peuter een groep waar hij/ zij samen kan spelen met andere slimme peuters? Dan is de Slimme Peuter Club iets voor jullie.