Gezellig hè, die groepen?

Gezellig hè, die groepen? Hoe meer zielen, hoe meer vreugd. Voor velen herkenbaar en voor velen ook niet. Drukte, feestjes met veel lawaai, druk pratende mensen, grote gezelschappen, daar ben ik niet de beste versie van mezelf. Vroeger dacht ik dat ‘verlegen’ de term was die, mede door mijn gebrek aan gespreksstof in die menigte, bij me hoorde, al wrong dat wel. Maar dat was en is het niet.

Als sensitieve waarnemer hield en houd ik me staande in de soms onvermijdelijke drukte op verschillende manieren:

• Vanaf een afstandje waarnemen. Niet omdat ik er niet bij wil horen. Wel om niet te verdwalen in de vele indrukken die me overspoelen en door hun veelheid en intensiteit nog onvoldoende geduid kunnen worden. Zou ik me er direct in begeven dan raak ik mezelf kwijt.
• Kijken of ik in de drukte iemand zie met wie ik verbinding kan maken, zodat ik mijn focus op dat contact kan richten en mijn waarneming enigszins gekaderd wordt, zodat mijn systeem wat rust krijgt. Een goed gesprek, gedeelde humor, beide fijn en helpend.
• Regelmatig even letterlijk uit de groep stappen als het iets is dat langer duurt. De wc is een prima plek voor de nodige zelfzorg. Fijner is het als er een buitenterrein is waar ik me weer kan verbinden met mezelf en ik even alleen kan zijn met mezelf en geluiden uit de natuur.

Vorige week had ik een fijne cursus. Drie dagen met 14 mensen leren. Door schade en schande wijs geworden, had ik me voorgenomen dat ik mijn zelfzorg prioriteit zou geven. Bij een cursus komt daar, naast bovengenoemde aandachtspunten, nog bij dat ik mijn mond mag opendoen als ik vragen heb. Mijn vragen zijn in schoolse contexten niet altijd begrepen en of gewaardeerd. Maar zonder ze te stellen beperk ik mijn leerrendement. Dus, hup, die ook mee op het lijstje zelfzorg!

Het is me gelukt! Ik heb ruimte gezocht, de zelfzorg toegepast zoals voorgenomen, al mijn vragen gesteld en antwoorden gekregen. Gevraagd ook of er letterlijk meer ruimte gecreëerd kon worden door de kring wijder te maken en hierin gezien en gewaardeerd. De cursusleidsters verstonden de kunst van echt en zonder oordeel luisteren. Ik zag ze nadenken als ik iets vroeg dat buiten het kader van de les viel, (maar wel alles te maken had met het thema) in plaats van schrikken. Ze maakte verbinding met mij en mijn behoefte aan informatie waarvan ze voelden dat deze voor mij relevant was. Soms kreeg ik een direct antwoord, soms mocht ik even wachten op een voorbeeld dat later zou komen, en soms werd me helder dat mijn perspectief niet per se paste in de methodiek, maar voelde ik wel ruimte dit te mogen gaan onderzoeken. Voor het eerst was ik niet compleet afgedraaid na drie dagen cursus. Doordat ik mijn zelfzorg op één had, durfde ik 100 procent naar mezelf te luisteren en me af te zonderen waar dat nodig was. Ik heb mijn vragen gesteld, mezelf ook hierin niet beperkt en door cursusleiders die voorleefden wat ze ons leerden, me ook gezien, gehoord en begrepen gevoeld. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik ‘s avonds moe en voldaan in plaats van uitgeput, gefrustreerd en vervreemd van mezelf thuiskwam.

Waarom vertel ik dit? Ik vertel dit omdat ik zoveel kinderen, maar ook volwassenen zie die moe worden van alles wat ze waarnemen, waarbij er onvoldoende tijd, ruimte is om dit allemaal te kunnen verwerken. Ze worden druk of stil, opstandig of neerslachtig en weten niet meer wie ze zelf zijn. Vervreemd van zichzelf in een wereld die doordendert.

Als we als mens niet leren hoe we werkelijk goed voor onszelf moeten zorgen, als er geen ruimte is voor intense voelers, dan worden deze mensen ziek, psychisch, lichamelijk of allebei. Dan gaan we therapieën uit de kast trekken, medicijnen voorschrijven en krijgt het kind of de volwassene in kwestie de boodschap mee dat er iets mis is. Er is ook iets mis, dat is duidelijk, namelijk zelfzorg! Als daar ruimte voor mag zijn, als we met elkaar werkelijk willen en kunnen verbinden, dan zijn er volgens mij veel minder kinderen die richting zorg gestuurd gaan worden, minder labels, minder uitval. Als we accepteren dat mensen verschillen en dat, wat voor de één geweldig en gezellig is, voor de ander heel hard werken en een masterclass, ‘hoe blijf ik bij mezelf’ is, dan komen we ergens. De ‘one size fits all’ gedachte in de prullenbak om er nooit meer uit te komen. Dan kan die sensitieve waarnemer zich op zijn eigen manier verhouden tot groepen, zodat hij als hij invoegt niet alleen zichzelf een dienst bewijst doordat hij dan bij zichzelf kan blijven, maar ook de groep, doordat hij dan zichtbaar is als zichzelf. En zo wordt een groep iets waar je je op je eigen, gezonde manier toe kunt verhouden, in plaats van een veldslag ten aanzien van je energiehuishouding.

Groepen, voor de één een feest, voor de ander een uitdaging. Maar, met oog voor onszelf en elkaar kan het voor iedereen een feestje zijn.

NB: Met dank aan Judith Budde en Karin Brugman van de Voice Dialogue Academie Zij gaven mij de ruimte nieuwe inzichten te verwerven en de inspiratie voor dit blog.