Tja, daar zit je dan, na 8 jaar basisschool eindelijk op het vwo. Je hoopt dat leren dan leuk gaat worden. Vol goede moed begin je aan het eerste jaar. Dit kom je fluitend door. Het tweede jaar gaat ook nog wel en ook het derde jaar hoef je niet hard te werken. Huiswerk is vlot klaar en leren is een makkie. Een snelle blik over de stof en de kennis voor de toetsen zit erin.
Dan kom je in de vierde. De eerste onvoldoendes komen binnen. Het lijkt opeens niet meer vanzelf te gaan. Met de dalende cijfers keldert het zelfvertrouwen en de motivatie. Huiswerk maken lijkt niet te helpen, leren ook niet. Je voelt je machteloos, hebt geen grip op je leerproces en je cijfers. Het heeft allemaal geen zin!
Dit overkomt menig hoogbegaafde jongere. Leren, wat is dat eigenlijk? Studeren? Je kijkt je boek in, maakt de opdrachten, volgt de lessen en dat was het toch? Althans, je dacht dat het dat was want dat leek lang zo te werken. De enige oplossing bij dalende cijfers lijkt die te zijn van iets langer in je boek kijken. School wil nog wel eens te hulp schieten en biedt huiswerkbegeleiding aan. Daarbinnen is echter geen ruimte om te kijken of jouw hulpvraag wel aansluit bij hun aanbod. Jij hebt slechte cijfers, dus ze leggen het je nog een keer uit. Maar helaas, daar zit het probleem niet.
Deze leerlingen hebben niet leren leren. Geen idee wat dat inhoudt, geen idee wat ze moeten doen wanneer de onvoldoendes binnen stromen. Deze leerling kan je rustig vertellen dat hij goed geleerd heeft en de fouten komen door het niet begrijpen van de grammatica terwijl de werkelijkheid iets anders is.
Hoe kun je er nu achter komen waar het probleem zit? Heel eenvoudig. Neem de tijd samen gemaakte toetsen door te nemen. Kijk wat er in het boek stond, kijk wat letterlijk geleerd kon worden en kijk of er een probleem is met het begrip van dat wat uitgelegd wordt. Wanneer de leerling, met het boek in de hand, de toets wel kan maken zit het probleem dus niet in begrip. Wel in studievaardigheid!
Vraag door wanneer een leerling zegt het echt niet te weten. Zeker wanneer het gaat om inzicht. Soms roept de leerling al snel het niet te weten. Wanneer je echter je vragen iets anders stelt, de leerling helpt weer verder te denken dan de letterlijke teksten, zullen jij, maar zeker ook de leerling verrast zijn over dat wat wel kan! De leerling mag weer leren nadenken. Dat deel van zijn denken is in slaap gesust door te eenvoudig onderwijs. Help de hoogbegaafde leerling door je werkelijk te verdiepen in dat wat er tijdens het studeren met hem gebeurt. Daar heeft hij zoveel meer aan dan simpelweg de lesstof nog maar eens herhalen!
Iets anders wat mee kan gaan spelen is gebrek aan zelfvertrouwen, faalangst, de alles overheersende gedachte dat het toch niet lukt. Samen kijken naar de oorzaak van de onvoldoendes, de leerling te laten zien dat hij met een andere manier van studeren weer grip krijgt op zijn resultaten, draagt bij aan verbetering op alle fronten. Hierbij dienen zeker de emoties die meespelen, blokkerende gedachten en gevoelens die het leren mede belemmeren, aandacht te krijgen.
Denk niet te snel, ‘Hij zal wel niet zo begaafd zijn’! Cijfers zijn zo vaak niet representatief voor de kwaliteiten die leerlingen in zich hebben. Help ook deze leerlingen weer voldoendes te scoren door maatwerk te bieden bij de begeleiding!
Zo herkenbaar! Goed artikel zeg.
Maar of het zo eenvoudig is door de toetsen samen door te nemen, vraag ik me af. Meestal krijgen ze de toets niet eens mee naar huis. De leerling laten zien dat hij met een andere manier van studeren weer grip krijgt op zijn resultaten lijkt me fantastisch wanneer je daar ook de tijd voor krijgt. Wat ik merk is dat door de school al snel besloten wordt dat deze leerling beter een niveau lager geplaatst kan worden.
Volgens mij valt er nog een flinke slag te slaan door meer begrip op het VO te creëren, zodat ze beter kunnen handelen wanneer deze situatie zich voordoet.
Klopt dat ze de toets vaak niet mee naar huis krijgen. Maar daar kun je om vragen :-).
Er valt ook binnen het vo inderdaad nog een slag te maken. Dit is maar een voorbeeld waarbij tijd die in een leerling geïnvesteerd wordt veel efficiënter benut kan worden. De leerling of ouders kunnen de toetsen opvragen bij een docent. Maar ik zou me ook voor kunnen stellen dat de eerste bijeenkomst van de huiswerkbegeleiding eruit bestaat te kijken wat er nu mis gaat bij toetsen. Mankracht en tijd zijn dan toch al gereserveerd. Op deze manier levert het dan ook echt wat op.